Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

historia Europy

Zrabowany przez Niemców rękopis Beethovena zwrócony właścicielom

Manuskrypt odebrany przez nazistów żydowskiej rodzinie Petscheków, jednej z najbogatszych w przedwojennej Czechosłowacji, był przez ponad 80 lat przechowywany przez Muzeum Ziemi Morawskiej w Brnie. Zwrot własności umożliwiła zmiana prawa o mieniu skradzionym przez Niemców. Zobacz więcej na temat:  Niemcy Czechy Czechosłowacja Ludwig van Beethoven HISTORIA nazizm kradzież Żydzi Brno Morawskie Brno II wojna światowa manuskrypt

Elżbieta I Romanowa. Pucz, intryga i rosyjska korona

6 grudnia 1741 roku władzę w Rosji przejęła Elżbieta Piotrowna Romanowa. I chociaż tron zdobyła za pomocą zamachu stanu, szybko zyskała akceptację i miłość poddanych. Władczyni, kontynuującej politykę swojego ojca Piotra I Wielkiego, udało się bowiem wprowadzić w państwie wiele reform, które usprawniły między innymi system sądowniczy, handel oraz przemysł.  Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Rosja zamach caryca Katarzyna II Moskwa

"Miejski grunt…". Jak unowocześniano polskie miasta

"Istnienie Rosji jako sąsiada w istotnym stopniu zdeterminowało naszą przygodę z nowoczesnością" - pisze prof. Rafał Matyja w książce "Miejski grunt. 250 lat polskiej gry z nowoczesnością". - Zdanie to mówi nam o pewnym nieszczęściu historycznym, które dotknęło najbardziej ziemie zaboru rosyjskiego, a później dotknęło także całą Polskę, ponieważ to, że mieliśmy ustrój socjalistyczny, czy komunistyczny, to tylko mała część prawdy; my mieliśmy go w wydaniu sowieckim - mówił prof. Matyja na antenie radiowej Dwójki. Zobacz więcej na temat:  Dwójka Antoni Dudek miasto historia Polski Łódź Dąbrowa Górnicza Poznań Galicja

Bolesław Krzywousty w zwierciadle historii i perspektywie uczonego

Z narracji epoki, kronik Galla Anonima, wiemy, że średniowieczny władca był wojowniczy i ambitny, a jego charakter odzwierciedla cytat: "wiekiem chłopiec, lecz zacnością strzec". Walczył o miejsce w polityce międzynarodowej, odnosił sukcesy, budował sojusze. Biografię Bolesława, syna Władysława I Hermana, Piasta z historycznych zapisów odtworzył prof. Stanisław Rosik z Uniwersytetu Wrocławskiego. Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska Katarzyna Jankowska – PODCAST Bolesław Krzywousty historia Polski biografia średniowiecze Bolesław Chrobry

Nie żyje Michaił Gorbaczow. Jego rządy wyznaczyły kres ZSRR. Od pieriestrojki do puczu Janajewa

W wieku 91 lat zmarł ostatni przywódca ZSRR - Michaił Gorbaczow. 24 sierpnia 1991 roku Michaił Gorbaczow ustąpił ze stanowiska sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego. Był to skutek nieudanych reform i puczu, który doprowadził do osłabienia jego autorytetu. Oznaczało to faktyczny koniec komunistycznego imperium. Zobacz więcej na temat:  HISTORIA ZSRR Michaił Gorbaczow Rosja Borys Jelcyn

Obrona Głogowa. Średniowieczna zwycięska wojna Bolesława Krzywoustego

W sierpniu 1109 roku rozpoczęła się obrona Głogowa. Starcia opisywał Gall Anonim, wspominał o nich Kosmas z Pragi. Szturm zakończył się odstąpieniem od oblężenia sił niemiecko-czeskich, a następstwem wojny było umocnienie polskiej pozycji w Europie i triumf Bolesława Krzywoustego. Zobacz więcej na temat:  Katarzyna Jankowska Katarzyna Jankowska – PODCAST Głogów historia Polski Bolesław Krzywousty Władysław Herman Niemcy Poznań

Zagłada Romów i Sinti w KL Auschwitz. Niemcy mordowali ich w komorach gazowych

78 lat temu Niemcy zlikwidowali obóz rodzinny dla Cyganów w Auschwitz II-Birkenau. Ocaleni z zagłady oraz młodzi Romowie z całej Europy, przedstawiciele władz państwowych, duchowni i dyplomaci uczcili w Oświęcimiu Europejski Dzień Pamięci o Zagładzie Romów i Sinti, który obchodzony jest rokrocznie 2 sierpnia.  Zobacz więcej na temat:  historia Polski Patryk Michalski śmierć II wojna światowa Auschwitz Oświęcim Romowie Sinti Paweł Pawlica

"Kanał", "Eroica", "Miasto 44". Powstanie Warszawskie oczami twórców filmowych

O tym, co działo się przez 63 dni Powstania Warszawskiego, wiemy przede wszystkim z relacji jego uczestników. Jest też wiele zdjęć, są nagrania, ale w ciągu 78 lat od wybuchu powstańczego zrywu powstało też wiele filmów, które pozwalają nam, chociaż w niewielkim stopniu, wyobrazić sobie, jak trudne były to dni dla walczącej Warszawy, dla jej mieszkańców, dla powstańców. Wśród filmów poświęconych Powstaniu wyróżnia się "Kanał" Andrzeja Wajdy czy przewrotna "Eroica" Andrzeja Munka, a w ostatnich latach - filmy Jana Komasy, przede wszystkim "Miasto 44". Zobacz więcej na temat:  historia Polski Małgorzata Raducha Patryk Michalski Andrzej Wajda Janusz Morgenstern Jan Komasa Powstanie Warszawskie Warszawa FILM Andrzej Munk Armia Krajowa Jerzy Stefan Stawiński Ewa Błaszczyk Tadeusz Łomnicki Mateusz Kościukiewicz Krzysztof Kamil Baczyński śmierć II wojna światowa reżyser

Mija 25 lat od powodzi tysiąclecia. Reportaż dokumentalny Magdy Skawińskiej [POSŁUCHAJ]

25 lat temu kraje Europy Środkowej nawiedziła powódź zwana później potocznie powodzią tysiąclecia. W lipcu 1997 roku rzeki zalały południową i zachodnią Polskę, Czechy, wschodnie Niemcy, północno-zachodnią Słowację oraz wschodnią Austrię, doprowadzając do śmierci wielu ludzi i ogromnych strat materialnych.  Zobacz więcej na temat:  Anna Stempniak reportaż historia Polski powódź Czechy Niemcy śmierć Austria Odra Magda Skawińska reportaż w Jedynce

"Obrazy z pamięci". Reportaż Czesławy Borowik (Radio Lublin) [POSŁUCHAJ]

Niewiele starych fotografii znajduje się w rodzinnych albumach Marcina Zamoyskiego. Dużym odkryciem po śmierci ostatniego ordynata - Jana Zamoyskiego - były szklane negatywy i błony cięte, znalezione u niego w domu. Zainteresował się nimi fotoreporter, właściciel zamojskiej Galerii i Muzeum Starej Fotografii Adam Gąsianowski. Zobacz więcej na temat:  czesława borowik Zamość Zamojszczyzna fotografia UNESCO miasto album historia Polski

Lipiec miesiącem wielkich bitew. Jak starcia militarne wpłynęły na losy świata?

Dlaczego lipiec to miesiąc obfitujący w znaczące bitwy w dziejach świata, w różnych okresach historycznych? Listę słynnych starć militarnych otwiera zdobycie Jerozolimy przez krzyżowców 15 lipca 1099 roku, czyli zwieńczenie pierwszej krucjaty i początek ruchu krucjatowego.  Zobacz więcej na temat:  Dorota Truszczak bitwa pod grunwaldem Jerozolima Grunwald Konfederacja I wojna światowa Marna historia Polski