Polskie Radio
Section05

historia Polski

"Nie umiałem czytać ani pisać, a już znałem nuty". Pięć lat temu zmarł Krzysztof Penderecki

Krzysztof Penderecki, kompozytor, dyrygent, pedagog, jeden z najbardziej cenionych na całym świecie twórców muzyki, zmarł nad ranem 29 marca 2020 roku. Przeżył 86 lat. Pozostały po nim dzieła, które zmieniały myślenie o muzyce zarówno w XX, jak i w XXI wieku.
Zobacz więcej na temat:  KULTURA Krzysztof Penderecki MUZYKA muzyka współczesna kompozytor kompozycja komponowanie dyrygent awangarda religia opera Dębica Kraków Elżbieta Penderecka Aleksander Laskowski Joanna Wnuk-Nazarowa Lech Wałęsa Jan Paweł II Stefan Wyszyński Grudzień 1970 Stocznia Gdańska II wojna światowa Artur Malawski Stanisław Wiechowicz Dwudziestolecie międzywojenne PRL II Rzeczpospolita

Polskie Radio 24 Mityczni Polanie nie istnieli? O pochodzeniu nazwy "Polska"

- Sprawdziłem najstarsze źródła, w których pojawia się zapis "Polska" w różnych wersjach. Okazało się, że po raz pierwszy ta nazwa pojawiła się aż w Rzymie, w klasztorze św. Bonifacego i Aleksego, którego opat opisywał dzieje swojego współbrata św. Wojciecha. Zginął on tragicznie w czasie misji do Prusów. Tam po raz pierwszy zastosował nazwę "Polonia" - mówił w Polskim Radiu 24 Prof. Przemysław Urbańczyk, historyk i archeolog, autor książki "Korzenie Polski".
Zobacz więcej na temat:  Zobacz także Mieszko I Słowianie

"To było jak rozszyfrowywanie egipskich hieroglifów". Historia rekonstrukcji partytury opery "Margier" Konstantego Gorskiego

Konstanty Gorski - skrzypek-wirtuoz, kompozytor, pedagog, działacz społeczny - jest postacią niezasłużenie zapomnianą - przekonują goście Polskiego Radia dla Zagranicy - dr Grzegorz Seroczyński, prezes Towarzystwa Muzycznego im. Konstantego Gorskiego oraz Olga Ciaszkiewicz i Ivan Kostiakhine, białoruski muzyk, były dyrygent Opery w Mińsku.
Zobacz więcej na temat:  muzyka klasyczna opera Charków Poznań Białoruś

Kiedy po raz pierwszy urwał się hejnał, czyli zdobycie Krakowa przez Tatarów

Ze zdobyciem Krakowa przez Tatarów wiąże się legenda o przerwanym hejnale. Strażnik pełniący wartę na wieży Kościoła Mariackiego miał dostrzec zbliżające się do miasta hordy. Grą na trąbce zdołał ostrzec mieszkańców przed niebezpieczeństwem, ale czyn ten przypłacił życiem. Tatarska strzała przeszyła mu gardło. Na pamiątkę tego wydarzenia do dziś melodia hejnału urywa się niespodziewanie. Tyle legenda. Ile w niej prawdy?
Zobacz więcej na temat:  średniowiecze Jan Długosz Tatarzy Kraków legendy

Jerzy Bielecki. Historia miłości "w obozie, gdzie panowała śmierć

W obozie śmierci Auschwitz-Birkenau przetrwał ponad cztery lata. Przeżył też wielką miłość. Latem 1944 roku postanowił uratować ukochaną, Żydówkę Cylę Cybulską. Razem uciekli z obozu, lecz dla bezpieczeństwa musieli się rozdzielić. Ponownie spotkali się po 40 latach.
Zobacz więcej na temat:  Auschwitz II wojna światowa sprawiedliwi wśród narodów świata Holokaust niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne

Lesław Bartelski. Przyjaciel poetów walczącej Warszawy

– Było moim wielkim szczęściem w życiu, że zetknąłem się z Tadeuszem Gajcym, Zdzisławem Stroińskim, Andrzejem Trzebińskim, a także z Krzysztofem Kamilem Baczyńskim –  podkreślał w radiowym nagraniu Lesław Bartelski. 27 marca mija 19 lat od śmierci tego poety i kronikarza pokolenia literatów czasu wojny.
Zobacz więcej na temat:  poezja II wojna światowa literatura Krzysztof Kamil Baczyński Tadeusz Gajcy Zdzisław Stroiński historia PRL

Zdobywca Oscarów z Suchej Beskidzkiej. Polskie lata Billy'ego Wildera

Miał kilka lat, gdy zaczęła się jego podróż na zachód. Najpierw Wiedeń, potem Berlin i Paryż, wreszcie: Hollywood. W Ameryce odniósł sukces, o którym nawet mu się nie śniło, gdy jako chłopiec ganiał po Suchej czy po Krakowie. A chłopcem był dosyć niesfornym i nie raz wpadał w kłopoty. 
Zobacz więcej na temat:  Billy Wilder historia Europy Hollywood kino FILM reżyser Sucha beskidy Galicja Kraków Wiedeń Berlin Paryż Wawel Polacy w Hollywood

"Lem to nie jest jeden człowiek". Jak Philip K. Dick doniósł na Lema do FBI

W 1974 roku Stanisław Lem mimowolnie i nieświadomie stał się bohaterem szpiegowskiej awantury rozpętanej przez pisarza Philipa K. Dicka. U jej źródeł leżały nie tylko zaburzenia psychiczne i narkotyki, lecz także pragnienie pieniędzy i sławy, a wreszcie - absurdy PRL.
Zobacz więcej na temat:  Stanisław Lem literatura PRL FBI USA Ameryka Ameryka Północna historia Europy ZSRR komunizm wywiad szpieg pieniądze narkotyki science-fiction fantastyka